رشته‌ی سلامت عمومی (MPH)

..::هوالرفیق::..

خیلی وقت بود که در نظر داشتم این پست را آماده کنم. به خصوص که دوستان زیادی این مدت از من پرسیده بودند که MPH چی هست؟ یعنی چی؟ چطور می‌شود مطالعه کرد؟ اصلا ارزش دارد یا نه؟

در این پست سعی می‌کنم هر آنچه که در این رابطه می‌دانم را با شما به اشتراک بگذارم؛ ممنون می‌شوم که اگر در انتها سوالی بی‌جواب ماند و یا آن که نکته‌ای ناگفته باقی ماند را در دیدگاه‌ها مطرح کنید که با کمک هم پست را تکمیل‌تر کنیم.

***

M.P.H مخفف کلمه‌ی the Master of Public Health است. مَستِر (Master) به معنای ارشد (کارشناسی ارشد) است یا همان فوق‌لیسانس. قسمت دوم، پابلیک هلث (Public Health) به معنای سلامت عمومی است. در زمینه‌ی سلامت عمومی، رشته‌های زیادی وجود دارند از جمله: MSPH، MMSPH، Dr.PH، IMHL که موضوع بحث این پست ما نیست. (+)

0- مقدمه

ارشد سلامت عمومی خودش شاخه‌های مختلفی دارد. به عنوان مثال شاخه‌ی «سیاست‌گذاری سلامت» و «اپیدمیولوژی» خود دو شاخه از این رشته هستند که هر دو در دانشگاه علوم پزشکی شیراز ارائه می‌گردند. دانشجویانی که وارد این رشته‌ها می‌شوند عموماً به خاطر معدل بالا و کلاسِ کار! آن را شروع می‌کنند و در طول دوره تازه متوجه می‌شوند که با چه چیزی روبه‌رو هستند. جدا از این که اگر جلوی اسمت MD, MPH بنویسند، کلاس دارد، باید ببینیم ارزش وقت گذاشتن را دارد یا نه.

یک جمله را بارها از امیرمحمد شنیده‌ام که «امتحان اصلی را جامعه از پزشک خواهد گرفت.» رشته‌ی MPH هم از این قاعده مستثنا نیست. یعنی کسانی که فقط مدرکش را گرفته‌اند اما اصولش را نمی‌شناسند و برعکس، کاملاً مشخص هستند و کسی به مدرک و اسم MD, MPH کاری ندارد.

 

1- محتوایی که قرار است مطالعه شود.

در این رشته ابتدا موضوعات پژوهشی را یاد می‌گیریم مثل روش تحقیق، روش سرچ مقالات، روش پروپوزال‌نویسی و مطالعه در مورد جزئیات آن (کد اخلاق و گرنت پژوهشی و...)؛ سپس سراغ یادگیری نرم‌افزارهای تحلیل داده و انواع تحقیق می‌رویم؛ یعنی کار با نرم‌افزار SPSS و یادگیری در مورد تحقیقات گذشته‌نگر، آینده‌نگر و سیستماتیک ریووها (Systematic Review) و متاآنالیزها.

بعد از این مقدمات سراغ مطالعه مباحث مدیریتی می‌رویم. به عنوان مثال مدیریت نظام سلامت و بازاریابی اجتماعی، مطالعه در مورد سیستم‌های نظام مراقبت در ایران و دنیا و مطالعه در مورد بیمه‌ها.

بعد از آن وارد موضوعاتی مثل اقتصاد و جامعه‌شناسی می‌شویم و در کنار همه‌ی این‌ها یک سری واحدهای اختصاصی همان شاخه‌ (مثلاً سیاست‌گذاری) را می‌گذرانیم.

 

2- کسانی که باید MPH را مطالعه کنند.

کسانی که به موضوعات پژوهشی علاقه‌مند هستند و می‌خواهند کارهای پژوهشی را کمی عمیق‌تر و علمی‌تر دنبال کنند.

کسانی که به دنبال پُست‌های مدیریتی هستند، مثل ریاست بیمارستان.

کسانی که به موضوع سلامت عمومی اهمیّت می‌دهند و می‌خواهند در کنار پزشکی (سلامت فردی) آن را هم مطالعه کنند.

کسانی که به دنبال رزومه هستند و برایشان نوشته شدن MPH در کنار MD اهمیت دارد.

کسانی که وقت اضافه دارند! و نمی‌دانند با آن چه کار کنند.

گفته می‌شود که مقالات پژوهشیِ پژوهشگرانی که MPH را گذرانده‌اند مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد اما حقیقت آن است که خود مقاله و روش تحقیق است که اهمیت دارد و صرف کلمه‌ی «MPH» قرار نیست کار بخصوصی انجام دهد.

همچنین گفته می‌شود که درآمد کسانی که این مدرک را گذرانده باشند کمی بیشتر از دیگر همکاران خواهد بود (که این برای کسانی باید قابل توجه باشد که برنامه دارند هیات علمی دانشگاه بشوند، یعنی کار دولتی داشته باشند و از دولت حقوق بگیرند).

بعضی از دانشجویان استعداد درخشان هم برای پر کردن امتیاز تخصص خود این دوره‌ها را می‌گذرانند. (40 امتیاز استعداد درخشان آزمون تخصص یا همان رزیدنتی)

در آخر آن که هیچ «بایدی» برای گذراندن این دوره برای کسی وجود ندارد و نهایتاً تمام مباحث را می‌توانید با «نگذراندن» این دوره هم یاد بگیرید.

 

3- چطور باید وارد این دوره بشویم.

هر کجا که این دوره را ارائه می‌دهد شرایط خاص خودش را دارد که باید آن را از مرکز همان‌جا و یا از سایت آنجا جویا بشوید.

به عنوان مثال مرکز سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز دوره را بدون شرط معدل، برای تمامی رشته‌ها (و نه فقط دانشجویان پزشکی) برگزار می‌کند. دوره رایگان نیست و به صورت مجازی برگزار می‌شود که حدوداً دو سال طول می‌کشد. (+/+)

مرکز MPH دانشگاه علوم پزشکی شیراز دوره‌های حضوری، با شرط معدل و رایگان را برگزار می‌کند که تنها دانشجویان پزشکی می‌توانند در آن شرکت کنند و حدود 4 سال طول می‌کشد. (+)

می‌دانم که دانشگاه تهران هم دوره را برگزار می‌کند که از کمّ و کیف آن اطلاعی ندارم.

 

پی‌نوشت: لطفاً جهت تکمیل پست اگر سوال بی‌حواب یا نکته‌ی ناگفته‌ای باقی مانده در دیدگاه برایمان بنویسید.

..::این پست با توجه به دیدگاه‌ها و سوالات شما ویرایش می‌شود::..